Dernek ve Vakıflarda İktisadi İşletme Nasıl Kurulur?

Dernekler ve vakıflar, toplumsal amaçlarına ulaşmanın yanı sıra finansal

sürdürülebilirliklerini sağlamak amacıyla ekonomik faaliyetlerde bulunabilirler. İktisadi işletmeler, bu kurumların ek gelir elde etmelerini sağlayan yapılar olarak, hem ticari, hem sınai, hem de tarımsal faaliyetler içerebilir. Bu yazı, dernek ve vakıf görevlilerine, iktisadi işletme kurma sürecinde izlenecek adımları detaylı bir şekilde anlatmaktadır.

Dernek ve Vakıf Tüzüğünde Değişiklik Yapılması

İktisadi işletme kurmak için ilk adım, derneğin veya vakfın tüzüğünde bu yönde bir yetkinin bulunmasıdır. Eğer mevcut tüzükte iktisadi işletme kurulabileceğine dair bir madde yoksa, dernek veya vakfın olağanüstü bir genel kurul toplantısı düzenleyerek tüzükte gerekli değişikliği yapması gerekir. Tüzük değişikliği için genel kurulun kararı, üyelerin çoğunluğunun onayı ile sağlanmalıdır.

Yönetim Kurulu Kararı

Tüzükteki değişiklikten sonra, yönetim kurulu tarafından iktisadi işletme kurulması yönünde resmi bir karar alınır. Bu karar, işletmenin unvanını, açık adresini, sermaye büyüklüğünü, temsil yetkisi olan kişileri ve işletme konusunu içermelidir. Ayrıca, bu kararın alınmasının ardından noter huzurunda onaylatılması gerekmektedir.

Ticari Sicil ve Diğer Resmi İşlemler

Yönetim kurulu kararı alındıktan sonra, dernek veya vakıf ilgili ticaret sicil memurluğuna başvuruda bulunarak iktisadi işletmenin resmi tescilini yapmalıdır. Başvuru sırasında noter onaylı tüzük, yönetim kurulu kararı, valilikten alınmış izin yazısı ve diğer gerekli evraklar teslim edilmelidir. Aynı zamanda, Sanayi ve Ticaret Odası'na da kayıt işlemleri için başvurulur.

İktisadi İşletme'lerin Vergi Mükellefiyeti

İktisadi işletmenin faaliyete başlaması için vergi dairesine mükellefiyet başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Muhasebe kayıtları, işletmenin tüm gelir ve giderlerini faturalandırmak ve resmi makbuzlarla belgelemek suretiyle tutulmalıdır. İşletme, bilanço

usulüne göre defter tutmakla yükümlüdür ve bu kayıtların düzenli olarak güncellenmesi gerekir.

Belediye ve Diğer Kurumlarla İlişkiler

İktisadi işletme, yerel yasalara uygun olarak belediyeden iş yeri açma ve çalışma ruhsatı almak zorundadır. Faaliyet göstereceği alana göre, sağlık, çevre ve diğer ilgili kurumlardan alınması gereken izinler ve lisanslar da bulunmaktadır. Tüm bu izinlerin alınması, işletmenin yasal olarak faaliyete geçebilmesi için temel zorunlulukları oluşturur.

İktisadi İşletmelerin Ödemekle Yükümlü Olduğu Vergiler ve Ücretler

İktisadi işletmeler, Türkiye mevzuatına göre çeşitli vergi ve ücretler ödemekle yükümlüdür. Bunlar arasında:

• Katma Değer Vergisi (KDV): İşletmenin satışlarından dolayı ayda bir kez beyan edilir ve ödenir.

• Kurumlar Vergisi: İşletmenin yıllık kârı üzerinden hesaplanır ve yılda bir kez ödenir.

• Geçici Vergi: Kâr üzerinden üç ayda bir ödenir.

• Damga Vergisi: Sözleşme ve belgeler üzerinden hesaplanır ve işlem başına ödenir.

• Muhtasar Vergi: İşletme tarafından ödenen ücretler üzerinden hesaplanır ve ayda bir kez beyan edilip ödenir.

• Defter Tasdik Ücreti: Yıllık olarak muhasebe defterlerinin tasdik ettirilmesi gereklidir.

Bu vergi ve ücretlerin yanı sıra, işletmenin çalışanları için Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sigorta primleri ve işsizlik sigorta fonu ödemeleri de yapılmalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular

S: İktisadi İşletme Yönetimi Kimler Tarafından Yapılır?

C: İktisadi işletmeler, dernek veya vakfın yönetim kurulu tarafından yönetilir. Mali işlemler dahil olmak üzere, işletmenin tüm yönetim ve idaresi bu kurulun sorumluluğundadır.

S: İktisadi İşletme Kar Payı Dağıtımı Yapabilir mi?

C: İktisadi işletmeler, elde ettikleri karları dernek veya vakfın gelirlerine ekleyebilir; ancak bu karlar, yöneticilere veya üyelere pay olarak dağıtılamaz. Kar payları, yalnızca dernek veya vakfa aktarılabilir.

Sonuç

İktisadi işletme kurmak, dernek ve vakıflar için değerli bir gelir kaynağı oluşturabilir. Ancak, bu sürecin mevzuata uygun şekilde ve dikkatle yürütülmesi büyük önem taşır. Kurulum sürecinde ve işletmenin işleyişinde yaşanabilecek her türlü hukuki ve mali sorumluluğun iyi anlaşılması, kurumunuzun uzun vadeli başarısına katkı sağlayacaktır.

Loba Partners

Kurumsal Vergi Danışmanlığı Ekibi

İletişim: (0212) 806 7407